Avukatlık mesleğini kısaca tanımlar mısınız?

Bu hususta kanundaki madde metninden başlayalım. “Avukatlığın mahiyeti: Madde 1 - Avukatlık, kamu hizmeti ve serbest bir meslektir. Avukat, yargının kurucu unsurlarından olan bağımsız savunmayı serbestçe temsil eder.” Bu maddede “Kamu hizmeti” ve “Serbest meslek” vurgusu önemlidir. Mevzuatta iki yöne de hitap eden sınırlamalar ve düzenlemeler vardır. Avukata yüklenen görevler vardır, bir işten kaçınmasının sınırlandırıldığı düzenlendiği durumlar vardır. Esasında insanımızın avukatlığın kamusal hizmet yönünün ağır bastığını bilmeleri, serbest meslek yönünün daha zayıf kaldığı kanaatini kabul etmeleri yanlış olmaz. 
Avukatlık mesleği alanında avukatın yapabilecekleri nedir? 
Avukatlık asıl hak sahibinin temsili yoluyla yerine getirilir fakat avukat müvekkilin talimatıyla bağlı değildir. Müvekkili yararına hareket eder. Fakat bir somut örnek olması açısından önemli birkaç düzenlemeyi arz edeyim. 
Bunlardan “Yalnız avukatların yapabileceği işler” başlığı altındaki 35.maddesi şöyledir:  “Kanun işlerinde ve hukuki meselelerde mütalaa vermek, mahkeme, hakem veya yargı yetkisini haiz bulunan diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak, adli işlemleri takip etmek, bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek, yalnız baroda yazılı avukatlara aittir.”  
Bu madde mesleğin tekel alanını düzenlemektedir. Görüş alacaksanız bir sorununuz hakkında avukattan başkasından görüş almayacaksınız. Kanun bunu diyor. Yani avukat mütalaa verir, dava açacaksanız ve kendinizi savunacaksanız ya kendiniz ya da avukat yardımıyla bunu yapacaksınız. Adli işlemleri takip etmek , bu işlerle ilgili bütün evrakı düzenlemek yalnız avukatlara aittir. Kanun maddesi gayet nettir, avukatın yapabildiği ve başkalarının yapmasının yasaklandığı konulardır bunlar. Bu hususlarda insanların sadece avukatlardan yardım almasını sağlamak istenmiştir.
Avukatın Uzlaşma Sağlama yetkisi vardır. Çok bilinmez, uygulanmaz. Şimdilerde “Arabuluculuk” uygulaması başlatılmıştır. Fakat taraflardan birisinin avukatının uzlaşmaya davet etmesi, anlaştırılmaları mümkündür. Bu konu Avukatlık Kanunu’nda düzenlenmiştir. Madde 35/A: Avukatlar dava açılmadan veya dava açılmış olup da henüz duruşma başlamadan önce kendilerine intikal eden iş ve davalarda, tarafların kendi iradeleri ile istem sonucu elde edebilecekleri konulara inhisar etmek kaydıyla, müvekkilleri ile birlikte karşı tarafı uzlaşmaya davet edebilirler. Karşı taraf bu davete icabet eder ve uzlaşma sağlanırsa, uzlaşma konusunu, yerini, tarihini, karşılıklı yerine getirmeleri gereken hususları içeren tutanak, avukatlar ile müvekkilleri tarafından birlikte imza altına alınır. Bu tutanaklar 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 38 inci maddesi anlamında ilam niteliğindedir. ”Maddeye bu şekildedir. Burada önemli olan husus anlaşmanın yazıldığı tutanağın mahkeme kararı gibi kullanılabilecek olmasıdır. Tabi avukatlar yapabildiklerini insanlara duyuramıyor. Reklam yasağı var. Reklam yasağı başlıklı Madde 55’e bakarsak düzenleme şöyledir: “Avukatların iş elde etmek için, reklam sayılabilecek her türlü teşebbüs ve harekette bulunmaları ve özellikle tabelalarında ve basılı kağıtlarında avukat unvanı ile akademik unvanlarından başka sıfat kullanmaları yasaktır.

Tabelalar bile kurallara tabidir. Reklam Yasağı Yönetmeliği’nde “Tabelada bu Yönetmelik’te belirlenenlerin dışında unvan, deyim, şekil, amblem ile Türkçe dışında yabancı dillerde ifade ve sair şekiller, işaret, resim, fotoğraf ve benzerlerine yer verilemez” düzenlemesi vardır. 
Reklam yasak olduğu gibi komisyoncu yardımı da yasaktır. Tüm bunlar “kamu Hizmeti” yönünü kuvvetlendirmektedir. Bu konuda Avukata çıkar karşılığında iş getirme başlığı altındaki Madde 48’e bakalım. “Avukat veya iş sahibi tarafından vaat olunan veya verilen bir ücret yahut da herhangi bir çıkar karşılığında avukata iş getirmeye aracılık edenler ve aracı kullanan avukatlar altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu eylemi yapanlar memur iseler, verilecek hapis cezası bir yıldan aşağı olamaz.” Gördüğünüz gibi madde açıktır. Cezası vardır. Avukatlığın kamusal yönü ağır basan bir serbest meslek olduğunu, ticaret olmadığını en iyi gösteren düzenlemelerdendir. Ticaret değil tabi ki de bir ücret de söz konusudur. 

Ücretler nasıldır? Nasıl belirleniyor?

Ticaret değildir dedik tabi ücretli olduğunu herkes bilmektedir. Ücrette de sınırlamalar vardır. Avukatlık ücreti başlıklı 164.maddedeki “Avukatlık ücreti, avukatın hukuki yardımının karşılığı olan meblağı veya değeri ifade eder. Yüzde yirmi beşi aşmamak üzere, dava veya hükmolunacak şeyin değeri yahut paranın belli bir yüzdesi avukatlık ücreti olarak kararlaştırılabilir.” düzenlemesiyle %25ten fazla bir oranın uygulanamayacağı, yani söz konusu dava veya hükmolunacak şeyin %25inin avukata ödeneceği şeklindeki sözleşmenin geçersizliği, avukatın bu sınırı aşan bir ücret alamayacağını anlamaktayız. Tarifedeki sabit ücretlerin dışındaki düzenlemeye değindik. Ayrıntıya şimdi giremiyoruz. Böyle bir sınırın olduğunu insanlar bilmelidir. Önemli olan bir düzenlemedir.
Mesleğin kamusal yönünü Avukata karşı işlenen suçlarla ilgili düzenlemeyle de görmekteyiz. Kanunun 57.maddesinde “Görev sırasında veya yaptığı görevden dolayı avukata karşı işlenen suçlar hakkında, bu suçların hakimlere karşı işlenmesine ilişkin hükümler uygulanır.”